1000. lecie Chrztu Polskiego
3.05 1966
Technika druku:
staloryt
Projekt:
Kazimiera Dąbrowska / Tullio Mele (502)
Kazimiera Dąbrowska / E. Donnini (503)
Kazimiera Dąbrowska / Vittorio Nicastro (504)
Kazimiera Dąbrowska / Emidio Vangelli (505)
Kazimiera Dąbrowska / Mario Columbati (506)
Kazimiera Dąbrowska / Alceo Quieti (507)
Ząbkowanie:
ZG 14 x 13½
Arkusz sprzedażny:
40 znaczków
Format znaczka:
40 x 30 mm
Św. Wojciech (Adalbert), biskup, męczennik
dzień w kalendarzu 23 kwietnia
słow. woj wojownik, dech uciecha, pociecha; „ten, kogo cieszy walka”, „kto znajduje pociechę w wojowaniu”
Św. Wojciech (Adalbert), biskup, męczennik (956-997). Urodził się w możnej rodzinie Sławnikowiców w Lubicach (Czechy). Kształcił się w Magdeburgu pod opieką tamtejszego arcybiskupa Adalberta. Ku jego czci Wojciech przyjął (podczas bierzmowania?) imię Adalbert, pod którym jest znany i czczony w Europie. Mając 27 lat zostaje biskupem Pragi. Po pięciu latach wysiłków pasterskich, widząc brak ich skuteczności, św. Wojciech udaje się do Rzymu, aby papież zwolnił go z obowiązków. Za radą sędziwego ascety, św. Nila, przyjął habit benedyktyński. Po paru latach zmarł biskup Falkold, który zastępował go w zarządzaniu diecezją. Czesi zażądali, aby Wojciech powrócił na biskupią stolicę. Przychylając się do życzenia papieża, Święty wrócił do Pragi. Jednak stosunki wewnętrzne w kraju nie poprawiły się i biskup znalazł się pośrodku rywalizujących ze sobą rodów. Kiedy zaprotestował przeciwko zamordowaniu kobiety szukającej na terenie kościoła azylu, wrogie stronnictwo przymusiło go do opuszczenia kraju. Wkrótce potem spaliło doszczętnie rodzinny gród Lubice oraz wymordowało czterech braci Wojciecha wraz z ich rodzinami. Biskup Wojciech udał się do Italii, gdzie spotkał się z Ottonem III, który zachęcał go do działalności misyjnej. Wojciech podjął tę myśl. Jesienią 996 roku wybrał się do Polski, aby podążyć dalej na północ. Król Bolesław Chrobry przyjął go na swym dworze życzliwie. Proponował mu funkcję pośrednika w polskich misjach dyplomatycznych. Biskup Wojciech wyraził jednak chęć pracy wśród pogan. Wiosną roku następnego popłynął Wisłą do Gdańska. Król dał mu osłonę z 30 wojów. Udając się z Gdańska w okolice Pregoły (?) biskup oddalił rycerzy Na terenie Prus 23 kwietnia 997 roku w piątek o świcie uzbrojony tłum rzucił się na Wojciecha i towarzyszących mu misjonarzy Najpierw został uderzony wiosłem, potem przeszyty włóczniami. Odcięto mu głowę i wbito na pal. Chrobry wykupił ciało Męczennika i z honorami pochował je w Gnieźnie. W dwa lata póĽniej papież Sylwester II uroczyście wpisał Wojciecha do kanonu świętych. W marcu 1000 roku Otton III odbył pielgrzymkę do grobu Świętego. Wtedy podczas spotkania z Bolesławem Chrobrym została uroczyście proklamowana metropolia gnieźnieńska z podległymi jej diecezjami w Krakowie, Kołobrzegu i Wrocławiu. Św. Wojciech stał się patronem Kościoła w Polsce. Jego kult ogarnął Węgry Czechy oraz kolejne kraje Europy Św. Wojciech jest jednym z trzech głównych patronów Polski. Jest też patronem archidiecezji gnieźnieńskiej, gdańskiej, warmińskiej i diecezji koszalińsko kołobrzeskiej oraz miast, m.in. Gniezna, Trzemeszna, Serocka.
Życie św. Wojciecha zostało przedstawione na drzwiach gnieźnieńskich jednym z największych dzieł sztuki średniowiecznej w Polsce.
W IKONOGRAFII Święty występuje w stroju biskupim, w paliuszu, z pastorałem. Jego atrybuty to także orzeł, wiosło oraz włócznie, od których zginął.
Św. Stanisław Szczepanowski, biskup, męczennik
dzień w kalendarzu 8 maja
pol. stani od czasownika stać, stanąć i sław sława
Św. Stanisław Szczepanowski, biskup, męczennik. Urodził się w Szczepanowie około 1030 roku. Uczył się w szkole katedralnej. Możliwe, ze również za granicą (Paryż?). Święcenia kapłańskie przyjął w 1060 roku. W dwanaście lat później został biskupem Krakowa. Dał się poznać jako pasterz gorliwy ale i bezkompromisowy. Konflikt, który wybuchł pomiędzy królem Bolesławem a biskupem Stanisławem jego powód do dzisiaj nie jest w pełni jasny być może chodziło o niemoralne życie monarchy lub obronę poddanych przed jego surowością miał tragiczny finał. Biskup Szczepanowski został zabity przez drużynę królewską (lub samego króla?) podczas Mszy św., którą celebrował 11 kwietnia (lub 8 maja) 1079 roku w kościele św. Michała na Skałce. Ciało Świętego poćwiartowano. W kilka lat później przeniesiono je do katedry na Wawelu, gdzie spoczywa do dzisiaj. Po dokonaniu zbrodni król musiał uciekać z kraju według tradycji został mnichempokutnikiem w klasztorze benedyktyńskim w Osjaku. Biskupa Stanisława, jako pierwszego Polaka, ogłoszono świętym w Asyżu. Św. Stanisław jest patronem Polski; archidiecezji gdańskiej, gnieźnieńskiej, krakowskiej, poznańskiej, warszawskiej, diecezji: chełmińskiej, lubelskiej, płockiej, sandomierskiej, tarnowskiej. Jan Paweł II nazwał go „patronem chrześcijańskiego ładu moralnego”.
W ciągu wieków przywoływano legendę o zrośnięciu się rozsieczonego ciała św. Stanisława. Kult Świętego odegrał w XIII i XIV wieku ważną rolę historyczną jako czynnik kształtowania się myśli o zjednoczeniu Polski. Wierzono, ze w ten sam sposób jak ciało św. Stanisława połączy się i zjednoczy podzielone wówczas na księstwa dzielnicowe Królestwo Polskie.
Pragnę opisać mój Kościół w człowieku, któremu dano imię Stanisław.
I imię to Król Bolesław mieczem wpisał w najstarsze kroniki.
Imię to mieczem wypisał na posadzce katedry, gdy spłynęły po niej strugi krwi…
Karol kardynał Wojtyła (św. Jan Paweł II)
W IKONOGRAFII Św. Stanisław przedstawiany jest w stroju pontyfikalnym z pastorałem. Jego atrybutami są: miecz, palma męczeńska, u stóp wskrzeszony Piotrowina. Bywa ukazywany z orłem godłem Polski.
Św. Jadwiga, królowa
dzień w kalendarzu 8 czerwiec
germ. hadu i wig obie części znaczą: walka
Św. Jadwiga, królowa urodziła się 18 lutego 1374 roku jako córka Ludwika, króla Węgier i Polski, oraz Elżbiety Bośniackiej. Po ojcu odziedziczyła tron Polski. W wieku 10 lat została koronowana 16 października 1384 roku. Ze względów dynastycznych w wieku 4 lat została zaręczona z Wilhelmem, synem cesarza Leopolda. Ustalenia te anulowano. Jednak Wilhelm pojawił się w Krakowie, pragnąc poślubić Jadwigę. Mimo życzliwości i uczucia, jakim darzyła go młodziutka królowa, musiał jednak opuścić Kraków.
W związku z zaistniałą sytuacją polityczną, a także wobec dalekosiężnych planów polskich rozważano możliwość unii Polski z Litwą. Stała się ona faktem dzięki małżeństwu królowej Jadwigi z Władysławem Jagiełłą, wielkim księciem Litwy.
Ceremonia zaślubin, poprzedzona chrztem Jagiełły (15 lutego), odbyła się w katedrze królewskiej 18 lutego 1386 roku. Jadwiga miała wtedy 12 lat, a Jagiełło 35. Królowa stała się sprawczynią i uczestniczką chrystianizacji Litwy.
Biorąc czynny udział w rządzeniu państwem, prowadziła głębokie życie religijne. Wojciech Jastrzębiec, arcybiskup gnieźnieński, który przez pewien czas był kanclerzem królowej, zapisał: “Z doświadczenia wiemy, że spełniała przeróżne uczynki miłosierdzia, cierpliwości, postów, czuwań oraz innych niezliczonych dzieł pobożnych.” Poprzez akt fundacyjny i testamentalny zapis na rzecz Akademii Krakowskiej uchodzi za współzałożycielkę Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Zmarła, wkrótce po połogu, 17 lipca 1399 roku w Krakowie. 8 czerwca 1979 roku w katedrze na Wawelu Jan Paweł II odprawił po raz pierwszy Mszę św. ku czci błogosławionej królowej Jadwigi, wynosząc ją tym samym na ołtarze. Kanonizował ją w 1997 roku.
“Przy budowie kościoła NMP na Piasku, który istnieje do dziś, królowa Jadwiga sama doglądała robót. Pewnego dnia jej czujne oko dojrzało kamieniarza, który był smutny i robota ‘leciała mu z rąk’. Kiedy zapytała o powód, odpowiedział, że w domu zostawił ciężko chorą żonę, boi się, że go zostawi z drobnymi dziećmi, a nie ma pieniędzy na lekarza. Królowa, nie namyślając się, oderwała ze swego bucika złotą klamrę, wysadzaną drogimi kamieniami, i oddała ją robotnikowi, aby zapłacił lekarza. Nie zauważyła tylko, że stopę położyła na kamieniu oblanym wapnem. Odbity ślad bucika wdzięczny kamieniarz obkuł dokoła i wraz z kamieniem wmurował w zewnętrzną ścianę świątyni. Do dzisiaj można go oglądać.”
Wincenty Zaleski, “Święci na każdy dzień”
W IKONOGRAFII Jadwiga przedstawiana jest w stroju królewskim. Jej atrybutem są buciki.
Święty Paweł VI, papież
dzień w kalendarzu 29 maja
łac. paulus mały. drobny
Św. Paweł VI (Giovanni Battista Montini) urodził się 26 września 1897 roku w Concesio. W dzieciństwie wyróżniał się zdolnościami do nauki. Przyjął święcenia kapłańskie 29 maja 1920 roku w Brescii. Studiował filozofię i prawo kanoniczne na Papieskim Uniwersytecie Gregoriańskim oraz literaturę na Uniwersytecie Rzymskim i dyplomację na Kościelnej Akademii Szlacheckiej. Od 1923 roku pracował w dyplomacji watykańskiej, był m.in. sekretarzem nuncjusza apostolskiego w Polsce. Był urzędnikiem Sekretariatu Stanu oraz asystentem kościelnej sekcji uniwersyteckiej włoskiej Akcji Katolickiej. Sprawował funkcje: tajnego szambelana papieskiego, prałata domowego, protonotariusza apostolskiego.
W 1937 roku mianowano go substytutem w Sekretariacie Stanu, dzięki czemu był jednym z najbliższych współpracowników przyszłego papieża Piusa XII. W 1952 roku został podsekretarzem stanu do bieżących spraw kościelnych. W 1954 roku został mianowany na arcybiskupa Mediolanu.
W swoich wystąpieniach zaznaczał rolę sprawiedliwości społecznej, odwiedzał zakłady pracy, zakładał i wizytował nowe parafie, inicjował budowę nowych kościołów. W 1958 roku został mianowany kardynałem, uczestniczył w przygotowaniach do Soboru Watykańskiego II oraz w jego pierwszej sesji.
Został wybrany na papieża 21 czerwca 1963 roku. Kontynuował pracę swojego poprzednika nad reformami w Kościele Katolickim. Kierował sesjami soboru, w trakcie jego pontyfikatu obradowało w Watykanie pięć sesji Światowego Synodu Biskupów, na których dyskutowano na temat m.in.: reformy prawa kanonicznego, kapłaństwa, ewangelizacji oraz katechizacji młodzieży i dzieci. Zlikwidował indeks ksiąg zakazanych, zniósł część urzędów w Kurii Rzymskiej. Powołał m.in.: Papieską Komisję ds. Środków Społecznego Przekazu. Dokonał reform w Kolegium Kardynalskim, wprowadził ograniczenie wiekowe prawa udziału w konklawe (80 lat). Oprócz tego w encyklice Humanae Vitae sprzeciwiał się stosowaniu antykoncepcji oraz aborcji, związkom pozamałżeńskim i kontaktom homoseksualnym. Z kolei w Persona Humana dopuszczał jedynie współżycie w małżeństwie. Oprócz tego nie zgadzał się z postulatami zniesienia celibatu i wprowadzenia kapłaństwa kobiet. Zmarł 6 sierpnia 1978 w Castel Gandolfo.
20 grudnia 2012 – Benedykt XVI promulgował dekret o heroiczności cnót papieża. 6 maja 2014 komisja Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych zaaprobowała cud za wstawiennictwem Pawła VI. 10 maja 2014 – papież Franciszek podpisał dekret o beatyfikacji papieża, która odbyła się 19 października 2014.
14 października 2018 papież Franciszek dokonał kanonizacji Pawła VI.
| Michel | Unificato | Sassone | Nominał | Kolor | Cena € ** | Cena € ʘ | Nakład |
| 502 | 433 | 433 | 15 L | czarny | 0,10 | 0,10 | 5 579 800 |
| 503 | 434 | 434 | 25 L | niebieskofioletowy | 0,10 | 0,10 | 5 579 800 |
| 504 | 435 | 435 | 40 L | pomarańczowoczerwony | 0,10 | 0,10 | 5 579 800 |
| 505 | 436 | 436 | 50 L | c.karminowy | 0,10 | 0,10 | 5 579 800 |
| 506 | 437 | 437 | 150 L | c.niebieski | 0,10 | 0,10 | 5 579 800 |
| 507 | 438 | 438 | 220 L | lilowobrązowy | 0,30 | 0,30 | 5 579 800 |
| Seria:(6) | 0.80 | 0.80 |